پروانه معصومی، بازیگر سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه»، درباره جایگاه زن در سینمای ایران گفت: وقتی درباره جایگاه زن در سینمای ایران سخن میگوییم، مسلما، منظورمان سینمای بعد از انقلاب است، چون پیش از انقلاب اسلامی در سینما از زنان تنها به عنوان ابزاری برای زیباتر شدن تصویر استفاده میشد. در این میان متاسفانه تصاویر غیر اخلاقی نیز وجود داشت. این رویکرد که نشأت گرفته از دیدگاه غربی در سینما بود بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از بین رفت و زن تنها به پاس داشتن توانایی هنری در فیلمهای سینمایی مورد توجه قرار میگرفت.
*تا رسیدن به آرمان فاصله داریم
وی افزود: البته باید توجه داشت که سخنرانی حضرت امام (ره) در بهمن 57 بسیار تعیین کننده بود، چون امام در آن روز فرمودند؛ ما با سینما مخالف نیستیم بلکه با فحشا مخالف هستیم. این اظهارات کمک کرد تا سینما راه خود را پیدا کند، البته بعد از گذشت 36 سال از پیروزی انقلاب هنوز سینما نتوانسته نگاهی آرمانی و کامل به زن در سینما داشته باشد، اما در مقایسه با دیگر کشورهای جهان، نگاه ما به زن کاملا انسانیتر و اخلاقیتر است. من این گفته را هم تنها یک ادعا نمیدانم، بلکه آن را به عینه در سینمای کشورمان مشاهده کردهام.
*به همسران و مادران شهید توجه نکرده ایم
این بازیگر در پاسخ به این سئوال الگوهایی که ما از زن مسلمان میتوانیم در سینما داشته باشیم؟ چیست: اگر به صورت آرمانی بخواهیم بنگریم بهترین و کاملترین الگویی که میتوان برای زن مسلمان ترسیم کرد، حضرت فاطمه زهرا است که توفیق دست یابی به این الگو برای هرکسی امکان پذیر است، اما اگر عینیتر بخواهیم موضوع را مورد توجه قرار دهیم، متوجه خواهیم شد الگوهای موفق در سینمای ما کم نیستند. برای نمونه میشود به مادران و همسران شهید اشاره کرد که هر کدامشان الگویی تمام عیار از یک انسان ارزشمند هستند.
معصومی به توضیح فوق اضافه کرد: وقتی درباره مادری سخن میگویم که چهار فرزند خود را تقدیم انقلاب کرده و هنوز پس از سالها پشت انقلاب ایستاده است، آیا قادریم الگوی بهتری یافت کنیم؟ از این دست نمونهها در کشور ما کم نیستند و در جای جای کشور وجود دارند و هر کدام الهام بخش آثار مختلف باشند، اما افسوس که چشم خود را به روی بسیاری از این الگوها بستهایم. من در شهر بسیار کوچکی در شمال زندگی میکنم، اما بارها با چنین خانوادههایی برخورد داشتهام و پای سخن آنها نشستهام. برای همین همیشه آرزو دارم، روزی فرا رسد که تمام این گفتهها که هر کدام اوج یک حماسه است، تبدیل به فیلم سینمایی شود.
این بازیگر ادامه داد: وقتی درباره خانواده شهدا سخن میگویم، تنها منظورم مادران شهید نیست، چون زنان بسیاری نیز بودند که همسرانشان در اوج جوانی به شهادت رسید، اما آنها با رفتارشان راه همسر شهید را ادامه دادند. هم اکنون نیز زنان چنین استوار در کشور ما وجود دارند. برای نمونه دانشمندانی که در حوزه های مختلف فعالیت میکنند یا زنانی که به تنهایی بار اقتصادی خانواده را به دوش میکشند. این زنان هر کدام می توانند الهام بخش یک فیلم سینمایی باشند.
*نگاه هنر هفتم به زنان کار تحقیر آمیز نباشد
بازیگر فیلم «گلهای داودی» متذکر شد: پرداختن به زنانی که اقتصاد خانواده خود را تامین میکند باید در فیلمهای سینمایی به صورتی باشد که عزت آنها حفظ شود، چون در فیلمهایی ممکن است به بهانه نشان دادن مشکلات زنان، سیاهنمایی صورت گیرد. این اتفاق به هیچ وجه شایسته نیست و ما با دست خود نباید تصویر نادرستی از زنان کشورمان برای جهانیان ترسیم کنیم. این گفته را اینگونه توضیح میدهم که در بسیاری از کشورهای دنیا مشکلات بسیار حادتر برای زنان وجود دارد، اما آنها سعی میکنند به نوعی آن را در کارهایشان کم رنگ نشان دهند.
این بازیگر درباره حضور زنان در جلو و پشت دوربین چنین توضیح داد: در سینمای فعلی، زنان بسیار موفقی هم در پشت و هم در جلوی دوربین وجود دارند که توانستهاند حتی در خارج از کشور هم برای ما اعتبار کسب کنند، اما شاید چون بازیگران بیشتر در معرض دید هستند موفقیت هایشان بیشتر به چشم آید. مطلب دیگری هم در این زمینه وجود دارد آن نیز بحث حجاب در سینمای کشورمان است که باید در این بحث به آن نیز اشاره ای داشته باشیم.
*به حداقل های حجاب توجه شود
معصومی اضافه کرد: آنچه به صورت حداقلی نیاز است، سینمای ایران به حجاب اسلامی حداقل به لحاظ ظاهر توجه کافی را لحاظ کرده است. این ویژگی در جای خود بسیار شایسته است، اما کافی نیست، بلکه در مناسبات نیز باید دید که رفتار اسلامی مورد توجه قرار میگیرد و حجاب اسلامی رعایت میشود؟ در پاسخ به این سوال باید بگویم شاید استثنا موارد وجود داشته باشند که خارج از عرف اسلامی رفتار کنند، اما در مجموع زنان هنرمند ایرانی جز اخلاقمدارترین زنان هنرمند در جهان سینما هستند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: متاسفانه وقتی ما میخواهیم ارزیابی از یک موضوع داشته باشیم معمولا با نقدهای غیر منصفانه در پی تخریب هستیم، زیرا کار راحتتر این است، درصورتیکه نقد خوب آن است که در کنار نقد نقاط مثبت نیز دیده شود. برای همین است که در پایان سخنانم اعلام میکنم با وجود تمام کاستیها زن ایرانی امروز در سینما کشورمان، اخلاقیترین چهره را در تمامی نقاط دنیا داراست.
نظر شما